Carbide houtdraaibeitels – wanneer en hoe gebruik je ze?

Carbide houtdraaibeitels – oftewel beitels met verwisselbare hardmetalen mesjes – zijn de laatste jaren enorm behoorlijk populair geworden. Waar veel houtdraaiers zweren bij HSS gutsen, zijn carbide tools inmiddels niet meer weg te denken uit de werkplaats. Het gebruik van carbide beitels roept altijd discussie op. Ik ken een houtdraaier die om zijn werkplats heen een Easy Wood Tools vrije zone heeft van 100 meter. :-) Deze blog zal dan ook vast weer voor reacties zorgen. Maar wanneer gebruik je een carbide beitel, en wanneer kies je beter voor een klassieke guts? In deze blog lees je wat ik ervan vind...

Wat is een carbide houtdraaibeitel?

Een carbide houtdraaibeitel heeft een klein rond, vierkant of driehoekig (ruit) mesje van hardmetaal (carbide). Deze mesjes blijven veel langer scherp dan HSS. Is een mesje bot? Dan kun je het simpelweg draaien of vervangen, zonder te slijpen. Slijpen kan overigens wel, maar dan alleen met een diamant slijpwiel.

De meest verkochte carbide beitels bij de houtdraaierij zijn deze van Crown, meestal gebruikt om kleine werkstukken uit te hollen en deze carbide beitel van Simon Hope.

En dit is bijvoorbeeld een algemene startersset van CARP.

Voordelen van carbide mesjes

• Lang scherp: mesjes eenvoudig draaien of wisselen.
• Weinig onderhoud: geen slijpmachine nodig.
• Makkelijk te leren: duw de beitel tegen het hout en hij schraapt.
• Veilig gevoel: minder kans op onverwachte happers.
• Sterk bij lastig hout: ideaal voor knoesten, lijmblokken of harde exotische houtsoorten.

Nadelen van carbide beitels

• Ruwere afwerking: carbide schraapt meestal meer dan het echt snijdt.
• Minder creatieve vrijheid: een schalenguts of detailguts biedt veel meer mogelijkheden.
• Hogere kosten: nieuwe carbide mesjes zijn prijzig in vergelijking met slijpen van HSS.
• Uiteindelijk worden ook Carbide mesjes bot:  Meestal worden ze te lang gebruikt.

Is er eigenlijk verschil in kwaliteit in de carbide mesjes?

Jazeker, net als bij staal is er ook kwaliteitsverschil tussen de verschillende carbide mesjes. En over het algemeen is aan de prijs de kwaliteit wel af te lezen. Of je hier bij het uithollen van een houten pote nou heel veel van merkt is overigens maar zeer de vraag... De kwaliteit wordt beïnvloed door o.a:

1. De korrelgrootte van het gebruikte hoofdbestanddeel carbide. 
2. Het bindmiddel wat de carbide korrels bij elkaar houdt beïnvloedt de taaiheid (bestand tegen breuk). Te hard en bros = kans op barsten, te zacht = slijtage.
3. Sommige mesjes hebben coatingsof oppervlakteafwerkingen die slijtage vertragen, of het oppervlak gladder maken. 
4. Hoe nauwkeurig het mesje is uitgeslepen / geslepen, hoe beter de passing in de houder, hoe minder speling of trillingen, wat weer invloed heeft op kwaliteit en levensduur.   
   

Wanneer een carbide houtdraaibeitel gebruiken?

Carbide mesjes zijn vooral handig:

• bij probleemhout (hout met stenen of zand erin, lijmverbindingen, harde soorten);
• als aanvulling op je HSS beitels;
• wanneer je net begint met houtdraaien en niet meteen ook nog een slijpmachine wil kopen.
• Als je met epoxy in je werkstuk werkt.

Wanneer liever HSS gutsen gebruiken?

Voor het mooiste snijresultaat en de fijne details zijn HSS gutsen nog altijd de beste keuze. Bij het draaien van kommen, holle vormen en verfijnde afwerking zul je merken dat een fris geslepen guts veel betere resultaten geeft. Bovendien gebruik je met HSS beitels de echte houtdraaitechnieken en leuker dan dat wordt het niet!

Conclusie

Carbide mesjes zijn geen vervanger van traditionele beitels, maar kunnen een waardevolle aanvulling zijn. Ze maken houtdraaien toegankelijker, kunnen tijd besparen en kunnen in specifieke gevallen handig zijn. Voor de echte finesse en het beste snijbeeld zul je echter altijd teruggrijpen naar je HSS beitels. Gebruik ze dus gewoon als het nodig of praktisch is en doe er niet nuffig over... :-)